Yeni hal çalışmaları hızla devam ediyor

52 yıl önce yapılan Konya Adnan Menderes Toptancı Hali, fiziki yapısıyla ömrünü tamamladı. Tarımın başkenti Konya'da üretici, halci ve vatandaş problemler yaşıyor. Tarımsal üretimin başkenti Konya'da modern bir hal merkezine ihtiyaç var. Yeni Meram Gazetesi olarak Adnan Menderes Meyve ve Sebze Hali Başkanı Adnan Pirinç’ten son gelişmeler hakkında bilgiler aldık. Başkan Pirinç Anadolu coğrafyasının bitkisel üretim başta olmak üzere meyve ve sebze üretimi açısından gerek toprak gerekse iklim yönünden üretime çok uygun bir coğrafyaya sahip olduğunun altını çizerek, “Coğrafyamız sebze ve meyve üretimi açısından çok elverişli. Coğrafyamızda açık üretim diye tabir ettiğimiz tarla üretimi gerçekleştirilmekte. Hali ile tarla üretimin maliyetleri daha düşük olduğundan fiyatları düşük. Mevsim itibari ile tarla üretimi sona ererken sera üretimi başladı.” dedi. Pirinç kış aylarının gelmesiyle birlikte örtü altı üretimin daha ön plana çıktığına dikkatleri çekerek, “Sebze meyvenin tabi bir yaz dönemi var. Fiyat anlamında bakıldığında sera üretimin maliyeti çok yüksek. Bugün 100-150 metre kare evi ısıtmak bu şartlarda zor iken 20 dönüm serayı ısıtmak takdir edersiniz ki ciddi maliyet gerektiriyor. Dolayısıyla fiyatlarda çok değişiyor. Metrelerce tarladan alacağınız tonaj ile belirli metre karelerden oluşan bir seradan alacağınız üretim tonajı eşit olmuyor tabiki .Sebze meyve sezonluk ekimlerden üretildiğinden o yıl ki rekoltenin durumu ürünün azlığı çokluğu fiyat oluşumunda etkili bu anlamda sebze ve meyve kendi fiyatını kendi belirleyen bir yapısı var.” dedi.

Başkan Pirinç, önümüzdeki aylarda piyasada fiyatların yerli yerine oturacağına dikkat çekerek, “Şu an fiyatlar yükseliş eyleminde baktığımızda salatalık zam şampiyonu görünüyor. İşin aslı öyle değil salatalık 20 TL’den 40 TL seviyesine çıkınca fiyatlar yüzde doksan civarında arttı diyorlar. Ama önümüzdeki aylarda fiyatların yerli yerine oturacağı kanaatindeyim.” dedi. Başkan Pirinç piyasanın ve tüketicinin sağlıklı bir şekilde sistemi yürütebilmesi için piyasadaki fiyatların doğru belirlenmesi gerektiğine vurgu yaparak, “Dolayısıyla fiyatların doğru belirlenmesi gerekir Doğru fiyatın ortaya çıkması içinde hallerin bir borsa gibi şeffaf hale getirilerek halleri alt yapısını güçlendirecek teknolojik yeniliklere ihtiyaç var. Hem hallerde hem de tarımda modern bir alt yapıya ihtiyaç var.”şeklinde konuştu. Pirinç, piyasadaki anlık yükseliş ve düşüşlerden ziyade piyasadaki balon olarak tabir edilen fiyatlanmanın piyasaya zarar verdiğine dikkatleri çekerek, “Fiyatlar zaman zaman yükselip düşebilir bu durum ürünün rekoltesi ve arz talep durumu ile ilgilidir. Önemli olan piyasada fahiş fiyat balon fiyat var mı bunu tespit etmek gerekir. Bunu da haller birer üretim temsilcisi gibi çalışarak üreticinin de kendisinin de mal satıp tüketicinin de ihtiyaçlarını alabileceği haller yapılmalı.”ifadelerini kullandı. Vatandaşın şikayet ettiği aynı ürün arasında farklı fiyat olmasında birçok etken var diyen Pirinç, “Fiyatlar konusunda piyasada çok bilgi kirliliği var bir domatesin 5 TL diğerinin 55 TL olmasında ürünün yetiştiği bölge ve ürünün çeşidi önem taşıyor. Bugün tüm ürünlerde bölgesel anlamda fiyat değişiyor Örneğin Batı Akdeniz’in Mersin’inde Tarsus’unda yetişen biber ile Serik Antalya bölgesinde yetişen biber fiyatı arasında 15 TL oynar bu fiyat hem bölgeden, hem kaliteden kaynaklanır.“dedi.

HAL ÖMRÜNÜ TAMAMLADI

Başkan Pirinç Konya’ya yeni bir hal kazandırmak için çalışmaların tam gaz devam ettiğinin altını çizerek, “Konya’daki hal fiziki olarak ömrünü tamamlamış durumda Konya’daki hal lokaysan itibariyle şehrin ortasında kaldı. Ve fiziki ömrünü tamamladı. Konya trafiğinin artması ve ulaşım araçlarının büyümesi ile ulaşımda sorun oldu. Halin işleyişi sağlanarak tasnifi ambalajı ve laboratuvarı olan modern güçlü bir hal yapılarak yüzde 15 yüzde 20‘lerde olan zailer yüzde 5’lere düşürülecek.”şeklinde konuştu. Başkan Pirinç şu an Türkiye’deki hal stokuna değinerek, “Şu an çıkan yasaya uygun bir hal yok bunun yanı sıra 2019 ‘da çıkan yasa ile çıkan yasa ise meyve ve seze taşıyan araçlar kapalı termokin araçlar olacak denildi. Fakat yasa tam anlamıyla uygulanamadı. Araç bulmada sıkıntılar yaşandı. Haller lojistik olarak güçlü olmalı haller modern bir şekilde ürünle ilgili tüm süreçleri içerisinde barındırmalı üretici perakendeci, üretici örgütlerini içine alan büyük bir yapı olan bir sistem olmalı. Bizde 2012’de İç ticaret genel müdürlüğü ve belediyenin katkıları ile Barselona şehrindeki halleri gezme imkanına sahip olduk. Bizde o günlerden bu yana projeler üretiyoruz. Yeni hal projesini bakanlığımız onayladı. Projenin onaylanması aşamasında Konya Büyükşehir Belediye Başkanı her zaman destekçimiz oldu. Uğur Bey’in bu konudaki duruşu ile Konya’mıza bir hal kazandıracağız. Kazandıracağımız bu hal Türkiye’de bir ilk olacak. Bu halde ambalaj entegre, laboratuvar gibi tesisleri içinde barındıran soğuk zinciri olan bir hal olacak. Hal alanımızın arsa onayını aldık. Tarım Bakanlığı arazinin tarladan çıkmasını onayladı. Arsa milli emlaka geçti. Bizde Konya Halcileri olarak bir kooperatif kurduk. 2025’in son çeyreğine doğru temel atarız diye düşünüyoruz. Türkiye’ye ilk özel hali kazandıracağız”dedi.