Minik Kahramanım Bir "Parmak Çocuk"

Dünyanın en kutsal duygusu … Önce Aşık olursunuz artık onsuz yaşayamazsınız ve evlenirsiniz, sonra hayatınıza yepyeni, bambaşka bir duygu olan minicik, kalp atışlarının içinizi ısıttığı, merakla beklediğiniz, üzerine titrediğiniz asla hiçbir duyguya benzemeyen Aşk’tan öte bir duyguyla tanışırsınız. İşte karşınızda “Minicik bir kahraman, hayata inatla tutunmaya çalışan kocaman bir yürek… Hoşgeldin “ J Normal hamilelik süreci olan 40 hafta tamamlanmadan, 37 haftadan önce yani 8,5 aylık gerçekleşen doğumlara “PREMATÜRE DOĞUM” Bu haftadan önce doğan minik bebeklere ise PREMATÜRE BEBEKLER (olgunlaşmamış bebek)denir. Prematüre bebeklerde organ sistemleri tam olarak olgunlaşmadığı için bebek doğumdan sonra anne karnı ortamı yaratılan yoğun bakıma alınır. Özellikle gelişmemiş akciğerleri, solunum sıkıntısı yaratırken bir de minicik bedeni enfeksiyonlarla uğraşır çünkü henüz vücut direnci tam gelişmemiştir ve bebeğin ölümüne sebep olabilir. O kadar küçük ve narinlerdir ki elinize almaktan korkarsınız. Ebeveyn olmak artık daha zordur, Anne olmak daha da zor… Pamuklarının içine sarıp sarmalarsınız ona bir şey olmasın istersiniz. Minik kahramanınızın doğum haftasına göre daha özenli olmanız gerekir. İleri derecede (24-31 hafta), orta derecede (32-35 hafta), sınırda (36-37 hafta)  birde doğum ağırlıklarına göre “Bağışıklık sistemi, antikor geçişi ve organ gelişimi saptanır. Düşük doğum ağırlığı (Bebeğin doğumda 2500 gr.’dan az olması), Çok düşük doğum ağırlığı (Bebeğin doğumda 1500 gr.’dan az olması) ve Aşırı düşük doğum ağırlığı (Bebeğin doğumda 1000 gr.’dan az olması) önemlidir. Neden Prematüre Doğum Yaptınız? Anne karnındaki bebeğe  “fetus” denir. Fetusun beslenmesi annenin kan dolaşımı aracılığı ile olmaktadır. Annenin Kan dolaşımındaki sorunları ve annedeki bazı problemler, fetusun içinde bulunduğu rahimdeki bozukluklar ya da fetusun kendisine ait hastalıkları, zamanından önce yani prematüre doğuma neden olabilir. “Anne Miras Taşıyıcıdır”. Bebeğinizin sağlıklı olması ya da olmaması anne/ anne adaylarından kaynaklanıyor olabilir. Anne adayının sağlıklı bir ömür grafiği, yeterli ve dengeli besleniyor olması önemlidir. Diğer taraftan, Anne yaşı riskleri azaltacaktır. İdeal gebelik yaşı 20-30 yaş arasıdır. Hamilelik dönemi ve doğum sonrası bakım, anne yaşından etkilenebilir. 17 yaş öncesi ve 35 yaşından sonraki gebelikler riskli olabilir. Erken yaş gebeliklerinde annede yüksek tansiyon ile seyreden ve eklampsi, Geç yaş gebeliklerinde bebekte Down Sendromu (Mongol bebek) gibi kromozom anormallikleri görülebilir ya da anne adayının boy uzunluğunun 150 cm’den kısa olması, Evinde 1 yaşından küçük bebeği olan veya ikiden fazla çocuğu olanlar, eşinden ayrılmış olma durumu Uzun süren ateşli hastalıklar Çok sayıda kürtaj öyküsü yaşamış olması Hipertansiyon, Kalp, böbrek, akciğer, damar hastalığı gibi annedeki kronik hastalıklar Yoksulluk, küçük yaşta gebelik, yetersiz beslenme ve yetersiz gebelik bakımı gibi nedenlerle prematüre bebek doğurma riskini arttırabilir. Annenin doğumdan sonra fiziksel ve ruhsal olarak toparlanabilmesi ve bir sonraki hamileliğin sağlıklı gerçekleşebilmesi için, iki gebelik arasında en az 2 yıl olması gerekir. Enfeksiyonda vücudun salgıladığı ve vücudun savunma mekanizmasını oluşturan bazı maddeler, rahmin kasılmasına neden olarak erken doğuma neden olabilir. Hamilelik döneminizde, idrar yolu enfeksiyonu gibi her türlü enfeksiyonun acilen saptanarak,  uygun antibiyotik tedavisine başlanması erken doğum riskini azaltabilir. Gebelikte Sigara veya uyuşturucu kullanımı Prematüre Bir Bebekte Oluşabilecek Problemler Bebeğinizin sağlığını korumak için ne yapacağınızı bilemiyorsunuz, herkes bir şey söylüyor… Siz sadece Uzman Hekim ve Diyetisyeninizin size öneri ve uyarılarını dinleyin. Çünkü bebeğinizin, Bağışıklık sistemi, antikor geçişi ve organ gelişimi tam olmadığı için prematüre bebeklerde, Soluk alamama, Akciğer problemi, Bebeğin anne karnında- doğum anında veya sonrasında beynine yeterince oksijen gitmemesiyle oluşan kalıcı beyin hasarı, Kalp damarlarının açık kalması, Bağırsak delinmesi, Görme bozukluğu (Retinoplasti), İşitme kaybı, Enfeksiyonlar ve Kansızlık sık görülen problemlerdir. Minik Kahramanım Bir “Parmak Çocuk”  Minik kahramanınızın (Prematüre bebeklerin) yenidoğan yoğun bakım ünitesinden taburcu edilme zamanı geldi. Hastaneden erken çıkma bebek ile anne arasındaki bağı kuvvetlendireceği gibi bebeğin gelişeceği çevrenin düzenlenmesi, hastane enfeksiyonlarını önler. Tabi ki her zaman hastaneden erken çıkmak beklenen gibi olmayabilir bebeğinizin genel durumunun bozulmasına ve tekrar hastaneye yatırılmasına neden olabilir ve bu durum bebeğe olduğu kadar aileye de ilave bir stres kaynağı olabilir sadece biraz sakin ve daha titiz olun. Prematüre doğan bebeklerin ebeveynleri, bebek taburcu olup eve geldikten sonra ilk 6 haftalık sürede, anne-baba olmanın mutluluğunu yaşarken bebeğinizin eve gelişinin sevinci ile dolup taşarsınız. Bir süre sonra ve 6 ay süren küçük bazen büyük mutsuzluklar yaşarsınız çünkü minik kahramanınız diğer bebeklerden daha küçük, gelişiminin daha geri olduğunu farkına varır ve bu sorunlarla baş edemeyeceğinizi düşünür endişe edersiniz. Sakın bunu kendinize ve bebeğinize yapmayın aksine onun bu durumunu kabullenip bebeğinizin sizinle mutlu ve sağlıklı olduğuna sevinmeli ve tadını çıkarmalısınız göreceksiniz ki minik kahramanınız bu hayata tutunmanın bir yolunu sizin de desteklerinizle bulacaktır.   Vücut Isısını Koruyun Bebeğinizin ufacık elleri, ayakları, güçsüz kalp atışları solgun ve cansız bakışları içinizi titretiyor alınan tüm kıyafetler büyük geliyor ama vücut ısısını da iyi korumalısınız. Fakat kıyafetlerin hiçbiri uygun boyutta ve vücudunun her yerini sarmıyor, uygun boyutta pamuklu kıyafetler de bulamadınız ise el ve ayaklarına pamuk, gazlı bez sarılarak, iki tulum üst üste, eldiven ve çoraplar çiftli giydirebilirsiniz.   Bebeğinizi ANNE SÜTÜ ile Besleyin  “Anne sütü” önemidir. İlk 6 ay mutlaka anne sütü ile besleyin. Süt salınımının artması için süt pompası ile sütleri toplanır. Bu işleme evde de devam etmesi gerekebilir. Bu dönemde sütlerin saklama koşulları ve hazırlanışı atlanmaması gereken önemli bir noktadır. “ANNE SÜTÜ HAYAT KURTARIR “ Anne sütü her bebek ve her dönem için özeldir. Prematürelerde ve hayatın ilk günlerinde farklı yapıda bir anne sütü söz konusudur. İlk bir hafta memelerden "kolostrum" adlı süt gelir ve bebeği besleyici ve enfeksiyondan koruyucu özellikleri ön plandadır. Bunu ikinci hafta boyunca protein içeriği azalırken, laktoz, yağ ve toplam kalori içeriği artan "geçiş sütü" izler. Daha sonraki dönemlerdeki olgun anne sütü de emzirmenin başlangıcında karbonhidrattan, sonunda yağdan zengin olarak gelir. Anne sütü özel yapıda, sindirimi kolay ve enfeksiyondan koruyucu nitelikleri zengin bir protein içeriğine sahiptir. Anne sütünü ve verimliliğini arttırmak için beslenmenize dikkat etmelisiniz.

• Anne sütünü artırmanın ilk ve en önemli şartı sıvı tüketimini artırmaktır. Bu da günde yaklaşık 3-3,5 litre sıvı tüketmeklidir. Bunun 2 litresi sudan, kalanı şekersiz bitki çayları (ısırgan otu çayı vb) , ayran, çorba veya şekersiz meyve kompostolarından karşılanabilir.

 

• Düzenli, yeterli ve dengeli olarak bütün besin gruplarını içeren bir beslenme programı uygulanmalıdır. Anneler her gün mutlaka et, süt, yumurta, peynir, yoğurt gibi protein kaynaklarından tüketmelidir. Özellikle kefir ve probiyotik içerikli yoğurtların anne sütünü artırıcı etkileri olduğu bilinmektedir.

 

• Vitamin, mineral ve posadan zengin taze sebze ve meyveleri her öğün tüketmeye özen gösterilmelidir. Özellikle kereviz, kabak, enginar, semizotu gibi sebzelerin anne sütünü artırdığını gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Emzikli annelerin iyi yıkanmış ve el yardımıyla parçalanarak hazırlanmış bir kase salata tüketmeleri önemlidir.

 

• Zeytinyağı tüketimine özen gösterilmelidir.

 

• Fesleğen bitkisinin de düzenli kullanımda anne sütünü artırabileceği bilinir. Anneler yemeklerinde fesleğene daha çok yer açmalıdır.

 

• Isırgan otu çayının anne sütü oluşumunda olumlu etkileri bilinmektedir, rezene çayı annenin gazını rahatlatır, papatya çayı da annenin rahat uyumasına, psikolojik olarak rahatlamasına yardımcı olur. Günde 2-3 fincan bitki çayı içilmesinin bir zararı olmayacaktır. Yemeklerle birlikte alındığında kansızlığa yol açabileceği için bitki çayları ara öğünlerde tercih edilmelidir.

 

• Arpa Mucizesi: Ülkemizde daha çok alkolsüz bira veya malt içecek olarak tercih edilen, arpa ile hazırlanmış yiyeceklerin veya çimlenmiş arpa suyunun, anne sütünün verimliliğini ciddi anlamda artırdığı gözlenmiştir. Ülkemiz için yeni bir kavram olsa da, birçok ülkeden uzun zamandır anne sütünü artırmak için kullanılan bir tahıldır.

Büyüme hormonu uyku safhasında salgılanır. Bebeğiniz uyurken itinalı davranın ve oda lambasının ayarlanır olması bebeğin gece gündüzü ayırt etmesini sağlayın, Gündüzleri odasında ona kısık sesli hafif bir müzik çalın, onunla sohbet edin sevginizi onunla paylaşın. Bütün yeni doğanların olduğu gibi prematürelerin de cildi hassas ve narindir özen gösterin. Minik Kahramanınızı Sağlıklı Ve Mutlu Büyütmeniz Dileğiyle Diyetisyen Serpil Parlak