KÜRESEL LİDERLİK: RECEP TAYYİP ERDOĞAN MODELİ-3- Adem ESEN- Yeni Meram Gazetesi
Kitapta Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın küresel liderlik özelliklerinin kod haritası şöyle çıkarılmıştır:
Kişisel özellikleri: Hitabet ve diksiyon (seçimleri kazanmada en önemli özelliklerinden birisidir.); Cesaretli ve özgüvenli olma (Mavi Vatan politikasıyla Libya’ya asker gönderme gibi birçok olay vardır); Karizmatik (büyümekte ve gelişmekte olan bir ülkeyi daha yükseklere çıkarmayı liderlik karizmasıyla ortaya koymakta; burada biz de “şerefü’l-mekan bi’l-mekan” sözünü hatırlatalım); Hafızasının ve kavrayışının güçlü olması; Vefalı olma; Dürüstlük; Samimiyet; Şefkatli ve merhametli olma; Çalışkanlık; İstikrarlı olma; İnanç sahibi olma; İkna gücünün yüksek olması; Mütevazi olma; Kindar olmama; Yol gösterici olma; Risk alabilme, Güven duygusu verebilme; Eşitlik ve adalet yanlısı olma; Halkın içinden (tabandan) gelme; İstişare sonucu karar alma; Çözüm odaklı olma; Kararlılık ve öngörü sahibi olma; Takipçilik; genç yaştan itibaren siyasi süreçlerde yer almış olması; Kasımpaşa ruhunun olmasıdır. Mülakat yapılanlar Erdoğan’ın kişisel özelliklerini örnek olaylarla anlatmışlardır.
Değer odaklı lider özellikleri: İnsanlara karşı tutum ve davranışlarda değerleri yansıtma (sık sık halk ziyaretleri yapması gibi); Dezavantajlı bireylerin ihtiyaçlarının sağlanması ve toplum içindeki statülerinin artırılması yönündeki duyarlılık; Toplumda yüksek etik standartların sağlanmasındaki duyarlılık; Toplumsal kesimleri birleştirici vizyona sahip olma.
Liderlikte fark yaratan özellikleri: Lider özelliklerine doğuştan sahip olması ve zamanla pekiştirmesi; Kişisel özelliklerinin liderlik özellikleri ile uyum içinde olması; Risk alan, meydan okuyan bir lider olması; Beden dili ile rakiplerine üstünlük sağlaması; Keskin stratejik görüşünün olması; Teşkilatçı özelliği, ekip kurma ve yönetmesi; Hizmetkar liderlik özelliği sergilemesi.
Küresel liderlik özellikleri: Türkiye’de emperyalizm ve batılılaşmaya karşı bağımsız bir siyaset geliştirmesi; (Bu siyaset Osmanlıya dönüş olmayıp, ülkenin menfaatlerinin korunması ve Balkanlar, Kafkaslar, Orta Doğu, Orta Asya’da, Afrika’da istikrarın sağlanması amaçlı); Türkiye’nin proaktif bir dış politika sergilemesine öncülük etme; dünya barışına hizmet etme; Türkiye’nin Türk cumhuriyetleri ve İslam ülkelerinde desteğini sağlayan birleştirici yaklaşımlar sergilemesi; Dünya liderleri içinde saygınlık kazanmış olması (Haydar Aliyev ve Aliya İzzet Begoviç ülkelerini kendisine emanet ettiklerini beyan ettiler.); Türkiye dışındaki hakların yakınlığını kazanmış olması (ülke içinde meydanları coşturduğu gibi, ülke dışında da özellikle emperyalizmin ezdiği ülkelerin hakları üzerinde etkili olmaktadır).
Başlangıçta belirtildiği üzere liderlik araştırmaları bilhassa Batı ülkelerindeki üniversitelerinde geniş araştırmalara konu olmaktadır. Bizde de bu konuda araştırmalar olmakla beraber, siyaset, iş, spor, sanat, akademi dünyası hakkındaki çalışmalar dağınıktır ve okul hüviyetini kazanan bir kurum olduğu söylenemez. Buna karşılık İstanbul Ticaret Üniversitesinden böyle bir misyonu üslenen akademik kurumlardan birisi olduğu, bünyesindeki Liderlik ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi olmasından da anlaşılabilir. Bu üniversitede yapılan doktora tezinde (bizim de içinde bulunduğumuz tez izleme ve savunma jürisinde) Dr. Mehmet Duman, Küresel Liderlik: Recep Tayyip Erdoğan Modeli çalışmasında Erdoğan’ın liderlik tarzının baskın olarak dönüşümcü liderlik ve hizmetkar liderlik özelliği taşıdığını ortaya koymuştur. Türk toplumu tarafından en fazla istenilen lider tipinin karizmatik lider tipi olduğu, Erdoğan’ın geleneksel, dini ve milli değerlere bağlı olmasından hareketle toplumla yakın ilişki kurabilmesi ve bunun seçimlerde, meydanlarda kitleleri kolayca harekete geçirerek son çeyrek asra damgasını vurmasını incelemiştir. İçerideki güçlü liderliğin uluslararası alanda da ona küresel liderliği açtığını vurgulamıştır.
“Liderlik kuramları ve özelliklerini kapsayan bir matris de hazırlanmış ve hazırlanan matriste hangi kuramda hangi liderlik özelliklerinin olduğu tespit edilmiştir. Çok sayıda bileşene sahip olan liderlik olgusunun tartışılması kuramsal özelliklerin yanı sıra bağlamsal olarak değerlendirildiğinde daha kritik nitelikler ortaya konulmuştur. Bu tezle, Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın karizmatik özeliğinin yanı sıra dönüşümcü ve hizmetkar lider özelliği taşıdığı, sahip olduğu geleneksel değerler, değer odaklı liderlik yaklaşımını etkilerken anı zamanda küresel lider özellikleri ön palana çıkarmıştır. Doğuştan gelen liderlik özelliklerinin gençlik yıllarından itibaren siyasi çalışmalarla pekişmesiyle değer odaklı liderlik özellikleri ile de uyum içinde olan kişilik özelliklerine sahip olması, Erdoğan’ın fark yaratan liderlik özellikleri olarak keşfedilmiştir.
Türkiye Cumhuriyetinin Başbakanı ve Cumhurbaşkanı olarak Recep Tayyip Erdoğan’ın katılım sağladığı tüm ikili ve uluslararası toplantılarda, diğer dünya liderlerinin kendisiyle temas kurma taleplerinde bulunmaları ve toplantı esnasında kendisine karşı olan tutum ve davranışları Erdoğan’ın küresel bir lider olduğu yönündeki hipotezi desteklemektedir.
Gerçekleştirilmiş olan bu araştırma sonucunda; Recep Tayyip Erdoğan’ın hizmetkar, vizyoner, stratejik, karizmatik ve dönüşümcü liderlik özelliklerine haiz olduğu ve tüm bunların neticesinde uluslararası arenadaki başarısıyla küresel bir lider olduğu kanıtlanmıştır.”
(Dr. Mehmet Duman. Küresel Liderlik Recep Tayyip Erdoğan Modeli. İstanbul, Boğaziçi yayınları, Şubat 2023. 252 sayfa)
Sayın Cumhurbaşkanımızın şu anda Türkiye ve dünya konjonktüründe üstlendiği rol ve misyon dikkate alındığında özellikle ülkemiz, Türk ve İslam dünyasında gelecek nesilleri için önemli bir rol model olarak ele almaktadır. Bu çerçevede çalışma gelecek nesiller açısından yol gösterici bir perspektif ortaya koymaktadır.