KURBAN BAYRAMINDA BESLENME

Bir bayrama daha toplumca kucak açmanın sevincini yaşarken çoğumuz bayramda alacağı kalorilerin derdine düştü bile. Kilodan ziyade bazı hastalıklara sahip bireylerin de nasıl beslenmesi gerektiği konusunda kafaları hayli karışık.

Kurban bayramında, Ramazan bayramına nazaran daha fazla hayvansal yağ ağırlıklı beslendiğimiz aşikâr. Bunun yanında yine tatlılar, börekler, şerbetler de sofralardan eksik kalmıyor. Bu noktada altın kural her şeyden ziyade kontrolü elden kaybetmeden porsiyon kontrolünü sağlayabilmek. Bunun dışında bayramda dikkat etmemiz gerekenleri aşağıya maddeler halinde bırakıyorum. Söyleyeceklerim her sağlıklı birey için geçerlidir fakat bayram sürecinde risk grubunda olan kalp, diyabet, hipertansiyon ve böbrek hastaları pür dikkat kesilmelidir. Başlıyoruz!

• Öncelikle uygun koşullarda kesilmeyen kurbanlardan şarbon, tenya, salmonella, tüberküloz gibi hastalıkların bulaşma riski yüksek olduğu için kurbanlık hayvan alırken güvenilir yerler ve veteriner kontrolünden geçmiş kurbanlıklar tercih edilmelidir.

• Toplumumuzda kesilen hayvan etleri genelde bekletilmeden birkaç saat içinde tüketilir. Telaşınızı anlıyorum ancak ölüm katılığı, rigor mortis, dediğimiz hayvanın kesilmesi sırasında oluşan kas kasılmasının kaybolması ve etlerin sert pişmemesi için dolaba kaldırmadan ve tüketmeden önce 12-24 saat kadar beklemesi gerekmektedir. Etler büyük parçalar olarak değil de kıyma, kuşbaşı gibi küçük ve tek pişirimlik parçalara ayrılmalı; buzlukta ya da derin dondurucuda saklanmalıdır. 

• Et kesme tahtaları ile çiğ sebze ve meyve doğrama tahtaları kesinlikle ayrı olmalıdır! Çiğ etlerden sebze ve meyvelerinize bakteri bulaşının önüne geçilmelidir. Bu bakterilerin hepsi hastalık yapıcıdır.

• Pişirmede haşlama, fırınlama, ızgara gibi yöntemler tercih edilirken kızartma ve kavurmalardan kaçınılmalıdır. Mangal yapmak isterseniz etleri kömürleşecek kıvama getirmemelisiniz çünkü kömürleşen etler kanser oluşma riskini artırır. Etin ateşe yakın olması da pek çok vitaminlerin kaybına yol açar.

• Yağlı etlerin kolesterol miktarları yüksek olduğu için kolesterol ve kalp hastalarının dikkatli olması gerekiyor. Etleri pişirirken iç yağı, kuyruk yağı ya da sıvı yağ eklemeden etin kendi yağıyla pişmesini sağlayın. Kekik, kimyon, karabiber gibi baharatlar ile fesleğen, defne yaprağı gibi otlar etinize farklı aromalar katarak daha lezzetli hale getirecektir.

• Et tüketimi günlük kişiden kişiye değişmekle birlikte diyetisyen kontrolünde iseniz söylenilen miktarın dışına çıkmamaya özen gösterin. Normal, sağlıklı bir bireyin günlük et tüketimi ise ortalama 100-120 gramı geçmemelidir. Bu da 3-4 köfte ya da 15-16 parça kuşbaşına denk gelmektedir. Etlerin sindirimi zor olduğu için mümkün mertebe öğle saatlerinde tüketilmeli, mide ve bağırsaklar zorlanmamalıdır.

• Kurbanlık etinizi kan şekerini fırlatacak pirinç pilavı yerine bulgur pilavı ve bol renkli salata ile sunarsanız özellikle diyabet hastalarının dualarını alırsınız ve tokluk süreniz artar. Ayrıca etlerde C vitamini bulunmadığı için bol yeşillikli salatalar ile tüketilmesi, etteki demirin emilimini artıracaktır.

• İçecek olarak kola, gazoz gibi boş kalori ihtiva eden içecekler yerine maden suyu, şekersiz komposto, ayran, cacık tercih edebilirsiniz; fakat demir eksikliği, anemisi olan bireylerin yoğurt, ayran ve cacık tüketmemesi önerilir. Çünkü süt/yoğurt grubu besinler etteki demirin emilimini azaltmaktadır.

• Tatlı ihtiyacı şerbetli/hamurlu tatlılardan ziyade sütlü tatlılar ve meyveler ile karşılanmalıdır.

• Son olarak evlerimize gelen her misafire istemediği halde zorla bir şeyler yedirmeye çalışmamalı ve bizim de gittiğimiz her yerde üç ondan beş bundan yemek zorunda olmadığımızı unutmamalıyız. Bayram da olsa midemizin karmakarışık çöp tenekesine dönmesine müsaade etmeyelim, ağzımızın tadını kaçırmayalım.

Evet, bayramlar kıymetli ama unutmayın ki sizler de değerlisiniz. Herkese sağlık dolu, mutlu ve bereketli bayramlar diliyorum. Uzaktan da olsa büyüklerimin ellerinden, küçüklerimin gözlerinden öperim..

Sağlıkla kalın, kendinize iyi bakın..