KOVİDE KARŞI ETKİLİ ADAÇAYI- Tülin KALIN AYSAN- Yeni Meram Gazetesi
Türkiye’de çeşitli hastalıkların tedavisinde halk tarafından geleneksel olarak kullanılan pek çok bitki bulunmaktadır. Adaçayı bademcik veya boğaz iltihabının (faranjit) oluşumuna karşı gerçek bir koruyucu ve önleyicidir. Birkaç defa yapacağınız adaçayı gargarası sizi bademcik ve boğaz enfeksiyonlarına karşı koruyacaktır. Adaçayının Latince adının ilk kelimesi olan 'salvia' korumak, korunmak ve muhafaza etmek anlamına gelmektedir. Adaçayının içerdiği salvin, carnosol asiti ve cirsimaritin antibiyotik özelliği olan etkin maddelerdir. Adaçayında bulunan önemli bir eterik yağ da, içerdiği cineoldür. Cineol, öksürüğü engelleyici bir maddedir. Adaçayı hem doğal bir antibiyotik hem de doğal bir öksürük önleyicidir. Adaçayında bulunan antibiyotik özellikli etkin maddeler suda çözünen maddelerdir. Suda çözünme özelliklerinden dolayı, alkolle tentürleri yapılmadan doğrudan sıcak suda demleyerek gargara olarak çocuklarımız ve kendimiz COVİT 19 karşı koruma amaçlı kullanabileceğimizi konusunda uzman kişiler beyan etmişlerdir. Adaçayı yaprakları düşük yapma riskini artıran maddeler içermektedir, bu yüzden hamileliğin ilk üç ayında tüketilmesi sakıncalıdır. Hekime danışılmadan kullanılmamalıdır.
Adaçayı özellikle kurak toprakları tercih eder. Kireççe zengin kumlu-tınlı ve tınlı-kumlu topraklarda iyi verim elde edilir. Adaçayı makro ve mikro besin elementlerince zengin topraklarda verimi arttığı için baklagillerden sonra veya ahır gübresi ile gübrelenmiş bir çapa bitkisinden sonra üretimi yapılmalıdır. Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından yetkilendirilmiş güvenilir laboratuvarlarda yapılan analiz sonuçlarına göre gübreleme programı uygulanmalıdır. Azotlu gübre verimi artırır. Adaçayı soğuklara karşı hassas bir bitki olduğu için soğuklara dayanıklılığı arttırmak için Potasyum Sülfat verilebilir. İkinci yıl gübreleme tekrarlanmalıdır. Ekim doğrudan doğruya tarlaya mart ayında dekara 1,5-2 kg mibzerle yapıldığı gibi yastıklara da yapılabilir. Ekimde çimlenme için toprağın rutubetli olması gerekir. Fide ile dikimde fideler mart ayı içinde en geç nisan başında sıra üzeri 15 cm sıra arası 45 cm olacak şekilde tarlaya şaşırtılır. Makine ile çapa yapılır. 1. yıl vejetasyon devresinde çapa sayısı çevreyle ilgili koşullara ve yabancı otların gelişme durumuna göre değişebilir. İlerleyen yıllarda bir el çapası ile 2–3 defa makine ile çapa yapılabilir. Özellikle yabancı otlardan temizlenmiş sahalarda el çapasına gerek kalmayabilir. Yabancı otlarla kimyasal mücadele yapılacaksa ruhsatlı ilaç kullanmaya ve hasat öncesi bekleme süresine dikkat edilmelidir. Hasat: Birinci yıl özellikle ekim geç yapılmış ise biçim yapılmaz. 2. yıldan itibaren genel olarak kuvvetli bir gelişim görülür. Biçimin çiçeklenmeden önce yapılması gerekir. Çiçeklenmeden önce biçilen devredeki yapraklarda etken madde oranının en fazla ve etkisinin de en yüksek olduğu bilinmektedir. Adaçayının yaprakları yanında çiçek ve saplarında da uçucu yağ bulunmaktadır Verim: Ortalama olarak, 1. yıl 800 kg/da, 2. yıl 2.000 kg/da ve 3. yılda 2.300 kg/da verim elde edilebilir. İkinci yıldan itibaren yılda 2 biçim yapılan adaçayından ortalama 500–800 kg. kuru yaprak alınabilmektir…
Sağlık dolu günler dileğimle.