İNSANLARLA İYİ GEÇİNMEK

1193 yılında Şiraz’da dünyaya gelen ve pek çok yeri gezip dolaştıktan sonra tekrar orada 1292 yılında vefat eden Şeyh Sadi mütefekkir ve şair olarak kültürümüzde önemli bir yere sahiptir. Onun meşhur eserleri olan Bostan ve Gülistan edebi alanda zirve kabul edilir. Buradaki öğütleri ve olayları ele alış tarzı ile insanları ve toplumu eğitici niteliktedir.
Aşağıdaki cümlelerinde Şeyh Sadi iyi-kötü herkese iyilikte ve ihsanda bulunmayı öğütlemektedir.
“Ey talihli insan! Halka karşı yumuşak davran ki, Yüce Allah da yarın sana sert davranmasın. Düşkünlerin elinden tutan kimse bir gün ayaktan yoksun kalırsa ıstırabın esiri kalmaz. Kölene, çalışanına azarlayarak emir verme. Bir gün o da sana emredebilir. Kudretin, makamın devam ettiği müddetçe yoksulun ve halkın zayıflığından istifade etmeye çalışma. Çünkü zamanla vezir olan piyade gibi yoksulun da makama, kudrete erişmesi muhtemeldir. Öğüt dinleyen ve uzağı gören insanlar hiçbir kalbe kin tohumu etmezler. Başakçıya kafa tutan harman sahibi, kendine zarar verir. Gün gelir de Yüce Allah’ın nimeti fakire vereceğinden ve gam yükünü de fakirden alıp kendi gönlüne koyacağından korkmaz mı? Nice güçle insanlar, büsbütün düşmüş ve nice düşkünler, talihleri sayesinde kudrete erişmiştir. Emrinde bulunanların kalbini kırma ki, Allah göstermesin, bir gün sen de emir altına girebilirsin.” Sadi Şirazi, Bostan ve Gülistan. Hazırlayan: Osman Koca, Beyan yayınları, İstanbul, 2008, s. 79)
Yumuşak ve güzel davranmak güzel ahlaktır. Sertlik bir hüner ve üstünlük değildir. Bunun karşılığını hem bu dünyada hem de ahirette alırsın.
İhtiyaç sahipleri ve zayıf insanların haklarını korumak gerekir. Akıllı ve doğru insanlar insanların kalplerini kin tohumu ekmeyip kardeşliği ve güzelliği serpiştirirler.
Bir güzel atasözümüzde anlatıldığı üzere “Keser döner, sap döner. Bir gün hesap döner” yani, insanların rolleri değişir. Hesap soranlar, hesap verir hale gelirler. Veya hesap verenler, hesap sorar hale gelirler. Önemli olan her iki halde adalet ve hakkaniyette hatta ihsan hallerinde kalmaktır.
Herhalde herkes için Şeyh Sadi’den birer öğüt vardır. Yöneticiler, siyasetçiler, patronlar, zenginler şeyh Sadi’ye kulak verin.