DÜĞÜN KÜLTÜRÜMÜZ

Geçmişte ve günümüzde düğün kültürümüz bir hayli değişime uğradı. Eski Konya düğünü, düğün sahibinin evinin önünde olurdu. Sokakta bir telaş, mahallede bir telaş, hayırlı bir meşgale sarardı ortamı. Yaz günü düğünlerinde “çetnevir” sokakta yapılırdı. Seyyar aydınlatmalar sayesinde gençler sokakta eğlenirler. İşte meşhur çetnevirde, zambak diyen de var damada olmadık eziyetler yapılırdı. Oyunlar oynanırdı. Bir de yanılmıyorsam en önemli oyunlardan bir tanesi bulgur içerisine yüzük saklama oyunu.
Heyhat! Ne yüzük kaldı ne de bulgur. Geçmişe bir sünger çektik, her şey yeni yeni. Neyse cumartesi günü akşama yakın Konya içinden ve dışından gelen misafirlerin için yavınsır yani acıkır. Şöyle bir 8-10 sofralık tirit dökülür. Aman Allah'ım, salçalı, soğanlı, yoğurtlu, maydanozlu, tandır ekmekli, kuşbaşı etli tirit. Etin panzehri yoğurttaki mübarek tiridin içinde dokunmaz da 10 kişilik sofralarda, büyük tepsilerde 2-3 adet tirit götürülür.
Mahallede şenlik olur, düğün olur. Mahallenin komşularından “saçısı”nı (hediyesi) alan gelir. Eskilerde bu borcam olur, tepsi olur, ev eşyası olurdu. Dar gelirli bir kardeşimiz hiçbir şey olmazsa bir kesme şeker, üzerine de bir havlu koyar getirirdi. Çoğu da bizim saçımızda araba olsun der, düğüne taksi tutardı. Şimdilerdeki gibi taksi bol değil ki. En kabadayı zengin düğünlerinde dahi 10-15 taksi olurdu.
Neler gördük Allah'ım? Bir de kız evine oğlan evinden gelecek misafirler için asgari 2 taksi ya da minibüs gönderilirdi. Gelin kızın halası, teyzesi, kardeşi vesaireleri. Ne de olsa kız evi naz eviydi. Hala öyle mi bilmiyorum. Flört evlilikleri tüm örf ve adetlerimizi biçti, biçti de attı be kara gözlüm.
Yine keskin bir dönüş yapalım. Günümüzün çağdaş düğünlerine dönelim. Afili davetiyeler bastırılıyor. Daha yakın çevreye düğün kartı içerisine bir de kına kartı atılıyor. Falanca kapalı ya da açık (pardon) kır düğün bahçesinde düğün yapılıyor. Hem oğlan hem de kız evinin evi, ilk günkü gibi temiz kalıyor. Temizlik düğün salonlarının personeline kalmış. Onlar da fazlasıyla yapıyor. Düğün sahipleri de pamuk eller cebe.
Eskiden yatak odası takımı, perdesi ve mutfak eşyaları kız evinin içerisinde idi. Şimdilerde nasıl anlaşırsan. Eşler zaten çoğunlukla çalışıyorlar. Hem çalışıp hem evleniyorlar hem borç ödüyorlar. Kayınvalide problemi de yok. Elhamdülillah. Evlilik ilişkilerinde siyaset yapıp oğlu yerine gelininin yanında olan kayınvalide konsepti de kalmadı.
En tehlikeli dönem. Cicim ayları bitti mi sıkıntı başlıyor. Hepsi için konuşmuyoruz, tüm evli çiftlere mutluluklar diliyoruz ancak boşanmalar niçin zirve yaptı acaba? İmkan olacak, ne bilgisayar tuşuna ne de telefon tuşlarına dokunmayacaksın. Sanal cihazlardaki sözüm ona pozitif paylaşımların sonu hüsran oluyor. Önceden de vurguladık. Mahalle düğünlerinden büyük salon düğünlerine yumuşak bir geçiş yaptık. Bir sonraki aşama zaten kendiliğinden gelecek. Restoran (lokanta) düğünleri.
Eskilerden variyeti sınırsız kardeşlerimiz on binleri fuar alanında toplardı. Son yıllarda fuar alanında düğün tutan kalmadı sanırım. Sonraları ortalama 3 bin kişiye yemek verilen düğünlere geçiş yapıldı.
Gelin hanım evinden konvoyla alınıyor. Düğün salonuna intikal, azami 2 saat düğün yemeği akabinde uygun bir zaman diliminde aynı salonda eğlence var idi. Kız ve oğlan evinin tüm misafirleri orada.
Peki bundan sonrasında bizleri şöyle bir düğün bekleyebilir mi? Hısım akrabadan 1. derece sıhri akrabalar, damat ve gelinin mesai arkadaşları dahil toplamda 50-70 kişilik bir topluluk ile birlikte düğün yapılacak, yemek yenecek. Arkadaşları kendi aralarında topladıkları meblağlar ile gelin damada hediye verecekler.
Düğüne katılıp formaliteyi yerine getiren anne ve babalar da, “Çok şükür düğün içini hallettik.” diyecekler.
Trafiği alt üst eden düğün konvoyları yok, trafiği durdurup halay çekip oynayanlar yok, drift atanlar yok. Farkında değiliz ama ekonomi bizimle öyle bir oynuyor ki hak getire. Haliyle bundan sonra hısım akraba katılımı sağlamak adına yaz tatillerine sığdırılan düğünler, yılın her ayına aktarılacak.
Evli çiftlere mutluluklar diliyoruz.