Çocuklarda Alt Islatma- Mencenur Mutlu- Yeni Meram Gazetesi
Günümüzde çocuklarda görülen alt ıslatma ve kaka kaçırma pek çok çocuğun ve ailesinin hayatını olumsuz etkilemektedir. Bu sebeptendir ki çocuklarda alt ıslatma ve dışkı kaçırmanın ne olduğunu, nedenlerini, tedavisini, çocuğun bu süreçteki duygu durumunu ve ona nasıl yaklaşılması gerektiğini bilmek oldukça önemlidir. Bunun için öncelikle alt ıslatmanın çeşitlerinden konuşalım dilerseniz.
Bunlardan ilki; Gece alt ıslatmalarıdır. Çocukların bazıları için idrar ve kaka kontrolünü sağlamak zor olabilir, bunun sebebi kullandıkları kasların henüz gelişmemiş olmasından ya da başka psikolojik nedenlerden kaynaklanabilir . Çocuklarda idrar kontrolü, gece ve gündüz olarak iki ayrı şekilde değerlendirilir. Elbette tüm beceriler gibi tuvalet alışkanlığı da her çocuk için ayrı değerlendirilmesi gereken bir alışkanlık ve beceridir fakat genel bir çerçeveden yaklaşmak gerekir ise gündüz tuvalet eğitimi 2 yaş ve gece tuvalet eğitimi 3 yaş civarını başlangıç yaşı olarak sayabiliriz. 5 yaşına kadar olan idrar kontrolünü sağlayamama gayet normal karşılanır. Alt ıslatma problemi her çocuk için ayrı gözlemlenebilir. Bazı çocuklar sadece gündüz altlarına kaçırırken bazı çocuklar ise sadece gece yada hem gece hem gündüz kaçırabilirler.
Her problem gibi alta kaçırma probleminin de elbette bir sebebi vardır önemli olan bunun sebebini doğru saptayabilmek ve buna uygun tedavi veya terapi yöntemlerini kullanarak bu durumu iyileştirmek mümkün. Çocuklarda alt ıslatmanın sebebi fizyolojik bazı durumlardan ya da psikolojik etmenlerden kaynaklanabilir. Fiziksel belirtiler içerisinde böbrek rahatsızlıkları, mesane darlığı, idrar kesesi kaslarındaki zayıflık ve idrar yolu enfeksiyonları olabilir. Bunların dışında idrar miktarının artmasına neden olan hormonal dengesizlikler, şeker hastalığı, insülin direnci ile bağlantılı problemler, kullanılan idrar söktürücü ilaçlar ve aşırı su içme çocuğun idrar kaçırmasına sebep olabilmektedir.
Altını Islatan Veya Kaka Kaçıran Çocuklarda Psikolojik Etmenler Neler Olabilir?
Altını ıslatan veya kakasını kaçıran bir çocuk için fizyolojik tüm tetkikler ve muayeneler yapılmış ise sonuç olarak fizyolojik bir sebebe bağlanmamışsa bizler bunun psikolojik sebeplerine bakarız . Bakıcı (anne-baba) tarafından verilen katı ve tutarsız tuvalet eğitimi, çocuktaki dikkat eksikliği veya hiperaktivite bozukluğu, mental yetersizlikler, kardeş kıskançlığı, aile içerisindeki problemler örneğin çocuğun terk edilme korkusu ve aile içi şiddet nedenler olarak gösterilebilir. Genellikler stres yaşayan ve stres yaşadıkları dönemlerde tuvalet eğitimine başlayan çocularda da alt ıslatmayı sık sık görürüz.
Kardeş kıskançlığından dolayı altına kaçıran çocukların psikolojilerini incelediğimizde alta kaçırmayı çoğunlukla bilerek ama bazen de bilinçli olmadan yapabilirler. Bunun sebebi anne ve babanın yeni doğan bebeğe ilgi ve alakasının bakıma muhtaç olmasından dolayı fazla olmasıdır. Bu durumda doğal olarak kıskançlık yaşayan çocuk aynı ilgiyi anne ve babasından talep etmenin yolu olarak tıpkı kardeşi gibi altına kaçırabilir tıpkı kardeşi gibi bez bağlamak isteyebilir.
Alt ıslatan veya kaka kaçıran çocuklara nasıl yaklaşılmalı?
Alta kaçırma çocuklar ve ebeveynleri için günlük yaşamı zorlaştıran ve iletişim problemlerine sebep olan bir sorundur. Çocuğa katı davranmak, bağırmak, dövmek aile içerisinde tuvalet kontrolünün sürekli gündemde olması, aile dışındakiler ile bu konu hakkında konuşmak çocuğun daha da çaresiz ve utanmış hissetmesine neden olur. Bazı aileler bu şekilde davranmanın durumu çözebileceğini düşünürler. Bu tarz davranışlar sorunu çözmez aksine sürüp gitmesine neden olur. Çocuklar için ailelerini zor durumda bırakmak rahatsız edicidir. Bu zamanlarda ebeveynlerinin onu anlamış olduğunu hissettirmek çocuğa yardımcı olur. Yaşadığı zorlu durumlarla baş etmenin kendisi için zor olduğunu empatiyle ve anlayışla yaklaşarak belirtmek fayda sağlayabilir.
Kardeş kıskançlığı yaşayanlar için ise aile tarafından her çocuğa ilginin eşit olarak dağıtılması gerekir. Bu durumu şımarıklık olarak görmek yerine onun ihtiyacını belirtme şekli olarak görmek ailelere yardımcı olabilir. Bazı zamanlarda onun duygularını ve düşüncelerini anladığınızı belirtmek iyi gelebilir.
5 yaşını doldurmuş ve idrar kontrolünü sağlayamayan çocuklar ile 3 yaşını doldurmuş ve dışkı kontrolü konusunda zorlanan çocuklar için uzmanlık alanı çocuk ve ergen olan bir klinik psikologdan yardım alınması durumu hem çocuk hem de aile için kolaylaştırır... Uzman gerekli fiziksel muayenelerin yapılması için bir çocuk doktoruna çocuğu yönlendirir. Muayene sonucunda uyulması gereken bir tedavi varsa çocuk doktorunun eşliğinde uyulur. Bu tedaviye rağmen idrar ya da dışkı kaçırma problemi yaşayan ya da muayene sonucunda bir problem olmadığı öğrenilen çocuklar için klinik psikolog doğru tedavi planını hazırlar ve uygular. Uzman tarafından tuvalet kontrolünü sağlayamamanın psikolojik nedenleri anlaşıldıktan sonra terapide o konular üzerine yoğunlaşılır. Gerekli görülürse aileyi bir çocuk ve ergen psikiyatristine yönlendirebilir. Ailelerin bu süreçte uzmanın dediklerini yapmaları ve tedaviyi aksatmamaları önerilir.