BARINMA SORUNU

Asrın problemi midir bilinmez. Dünyada ve Türkiye'de hayat şartları daha bir ağır, daha bir çetrefilli, daha bir zor; gün geçtikçe de zorlaşıyor. Çok fazla olmasa da, 50- 60 sene geriye gittiğimizdeki alım gücünü şu anda yakalamak mümkün değil. Geri gelmesi de pek mümkün görünmüyor. O tarihlerde emekli olan bir işçi kardeşimiz, almış olduğu emekli ikramiyesi ile neler yapmıyordu ki!
Eşi ile hacca gidiyor, evi yoksa bir ev alıyor hatta bir de binek araba alıyordu. Şimdilerde emekli olanlar ise şayet kurada çıkarsa, sadece hacca gidebilir. Ne araba ne de ev alması olası değil.
Yeni ekonomik şartlara göre insanlar hayatlarını dizayn etmek durumundalar. Konut ve konut kiralarının tavan yaptığı ve yapmaya da devam ettiği bir süreci birlikte yaşamaktayız. Merkeze en uzak mahalle olan Selçuklu'nun Ardıçlı mahallesinde 2+1 ev kirası 7 bin-10 bin arasında seyretmektedir. Bir de en yüksekten örnek verelim, Meram Havzan mahallesinde 4+1'lik evler 40 bin TL kira getirirken 6+1 dubleks evlere de 55 bin TL'ye kadar kira isteniyor. Müsaadeniz olursa konutların satış bedellerinden hiç bahsetmeyelim.
Peki eskilerden bu tarafa insanların kısıtlanmasından sonra, insanoğlunun yaşantısında ne gibi değişiklikler yaşanıyor. Eski kayık tabir edilen uzun uzun taksitlerimiz yok değil mi? Yüksek cc'li benzinli motorlu arabalarımız şimdilerde yerini 1000 cc motorlara bıraktı. Üç kapılı araçlar, elektrikli araçlar gündemimize girdi. Nerede 8-10 çocuklu aileler? Otuz yıl önce aileler 2-3 çocuklu iken şimdilerde yaşantılarına 1 çocuk ya da çocuksuz olarak devam ediyorlar. Eskilerde kadınlarda çalışan çok nadir iken şimdilerde, kızınız nerede .çalışıyor, diye sorulmakta. Evlere ne oldu peki, hatırlayan vardır. Üç cephe, 250 metrekarenin üzerinde daireler vardı. Hatta dubleksi bıraktık, tripleks villalara bakar olmuştuk. Isınması bir dert, yalıtımı bir dert, temizliği başlı başına problem. Bir de elektrik, doğalgaz ve su giderleri eskiye göre daha pahalı olduğundan küçülmeye gidiliyor.
Vasıtalarımız küçülüyor. Eskiden kalabalık ailelerin tercihi olan 7+1 koltuklu SUV'lar nerede, yok! 6+1, 5+1 evlere ne oldu, tarihe karıştı. Şu anda yapılsa dahi küçük 4+1'ler nadiren yapılıyor. Konut üretimi yapan inşaatçı kardeşlerimiz eskiden 5+1 ve 4+1 evlere müşteri bulmakta zorlanmadıklarını söylerdi. Şimdilerde en fazla tercih edilen daire tipi 2+1, nadiren de 3+1 diyorlar. Hatta 2 çocuğu olan aileler 3+1 daire alırken, tek çocuklu ailelerin de 2+1 daireye baktıklarını söylüyorlar.
Misafirlik bitmiş. Misafir odasına gerek kalmamış ki. Korona ne varsa sosyal hayatı perişan etmiş. Biraz da dünya telaşesi ile ailecek çalışan insanlar yorgun argın iş yerlerinden evlerine geliyorlar. Misafir nedir ki! Çok oturmak istiyorlarsa da, kafe gibi daha çağdaş ve pahalı ortamlarda bir araya geliyorlar.
Kaba bir hesap inşaat maliyetleri arsa bedeli hariç yapılan inşaatın cinsine göre metrekaresi 10 bin ila 15 bin lira arasında. Konut inşaatlarında bu rakam 12 bin TL civarında. O da şu andaki fiyatlara göre. Günden güne de artıyor. Onun için TOKİ'nin düşük metrekareli 2+1 ya da 3+1 evlerine rağbet çok. Bir de TOKİ'deki arsa maliyetleri düşük.
Şehir merkezinden size eskiye dair bir hesap yapalım. 150 metrekare 3+1 bir dairenin metrekaresi 12 bin TL'den maliyeti 1 milyon 800 bin TL. Yüzde 50 arsa payını da ilave ettiğinizde maliyeti 3 milyon 600 bin TL. Müteahhit karı, vergi, sigorta koyarsanız 4-5 milyon arası bir daire. Almak mümkün mü?
Daha önceden de yazdık, barınma sorununa bir taraftan devlet diğer taraftan yerel yönetimler el atmalı. Barınma sorununu çözmezsek açtığınız kafelere müşteri bulamayız. Bir taraftan devletimiz düşük maliyetli ve düşük alanlı konutlar üretip vatandaşını ev sahibi yapmalıdır ve onca deprem felaketine rağmen ellerinden geleni yapıyorlar.
Yerel yönetimlerimiz her sene kendine belli bir sayıda hedef koyarak, 1+1, 2+1 ve 3+1 kiralık daireler yapmalılar. Işık yakmak önemlidir. Türk aile yapısına bir ışık yakmak. Üç merkez ve bir büyükşehir, her yıl kiralık konutlar üretmiş olsalar hem piyasadaki kira fiyatları az da olsa dengelenir hem de dar gelirlilerin duaları alınır. Zira belediyelerin arsa üretmeleri hem kolaydır hem de vatandaş şehir merkezinde daha sosyal bir ortamda ikamet olur. Belediye kiralık konutlarına müracaat çok olursa da noter huzurunda kura çekilir.
Bizden söylemesi. Saygılarımızla.