ANNE ADAYLARI, GEBELİĞİN İLK 3 AYINDA YAPILAN ULTRASONUN NE KADAR ÖNEMLİ OLDUĞUNU BİLİYOR MUYDUNUZ?

Gebelik toplamda dokuz aylık bir zaman sürecini kapsamakta ve genel olarak üçer aylık dönemlere ayrılmaktadır. Gebelikte ilk üç ay bebeğin organlarının oluştuğu dönem ve ikinci üç ay organ gelişiminin devam ettiği ve büyümenin olduğu dönem, son üç ay ise bebeği büyümesinin ve kilo almasının belirgin olduğu dönemdir. Ultrasonografi, gebelik takibinin vazgeçilmez bir aracıdır. Çünkü anne karnındaki bebeğin muayenesi ultrasonografi ile yapılmaktadır. Ultrasonografi ile gebelik muayenesinde; bebek sayısı, kalp atışı varlığı, bebeğin suyunun yeterliliği, bebeğin plasentasının yeri ve yapısının görüntülenmesi yanında bebeğin kilosu ve organ gelişimi değerlendirilmektedir. Fetusun ultrasonografi ile muayenesi gebeliğin her üç döneminde de yapılmakla birlikte; bazı özellikli muayene değerlendirmeleri belli gebelik dönemlerinde yapılmaktadır. Gebeliğin ikinci döneminde (18-23 hafta) yapılan gebelik muayenesi detaylı ultrason olarak bilinmekte ve bu muayenede, fetusun tüm sistemleri ultrasonografi ile muayene edilmektedir. Fetusun bu muayenesi fetusta olan yapısal anomalilerin yaklaşık %60-80 oranında saptanmasına olanak sağlar.
Teknolojinin ilerlemesi ile çözünülürlüğü daha yüksek ultrason cihazlarının gelişmesi ve fetus ile ilgili tıbbi bilgilerin gelişmesi fetusun anatomik muayenesinin daha erken gebelik haftalarına çekilmesine olanak sağlamıştır.
Gebeliğin ilk üç ayında yapılan ultrasonografi ile kromozom bozukluklarının tarandığı ikili tarama testi için bebeğin boyunun ve ense kalınlığının ölçümü rutin olarak yapılmaktadır. Gebeliğin ilk döneminde yani ilk üç ayda fetusun ayrıntılı anatomik muayenesi de yapılabilmektedir. Yukarıda bahsedildiği gibi ikinci dönemde yapılan ayrıntılı muayenede %60-80 oranında fetusta olabilecek anomaliler saptanabilirken ilk dönemde yapılan detaylı değerlendirmede de %50 oranında anomaliler saptanabilmektedir. Gebeliğin ilk döneminde yani 11-14 haftalarda fetusun baş, beyin, boyun, yüz, kalp, göğüs kafesi, omurga, karın (mide, böbrekler, idrar torbası), karın duvarı (göbek kordonu girişi), kollar ve bacakların değerlendirilmesi mümkün olmaktadır. Bunlara ilave olarak fetusta kromozom anomalilerine işaret eden (kromozom anomalisi olma ihtimalini artıran) bazı anormalliklerin (koroid pleksus kisti, kardiak hiperekojen odak, pelviektazi, hiperekojen barsak gibi) de var olup olmadığı saptanabilmektedir.
Sonuç olarak; gebeliğin 11-14 haftaları arasında fetusun detaylı ultrasonografi muayenesi yapılabilmektedir. Bu muayene ile hem ikili tarama testinin doğruluk oranı artmakta hem kromozom anomalilerine işaret eden bazı bulguların saptanmasına olanak sağlanmakta hem de fetusta olabilecek anomaliler %50 oranında erkenden saptanabilmektedir. Bu nedenle gebeliğin 11-14 haftasında sadece ikili tarama testi için gerekli olan ense kalınlığı ölçümü yanında fetusun detaylı ultrasonografik muayenesinin de yapılması da önemlidir.