2022 İstikrarlı Bir Ekonomi Getirsin

Değerli okurlar, 2021 yılının özeti, belirsizliğe dayalı olarak üretmek yerine bekle/gör ve tükenme süreci oldu... İş insanlarının en büyük dileği şöyle: “Şu yılın bitmesiyle, zorluk ve belirsizlik de bitse...” İş insanlarına “2021 sizin için nasıl bir yıldı?” sorusunu yönelttiğimde “zor ötesi bir yıl” yanıtını aldım. İlk zorluk COVID- 19 salgınının neden olduğu kısıtlar ve yarattığı korku oldu. Oynaklığı çok yüksek ekonomik ortamın yarattığı “belirsizlik”, şikayet konularının ikinci sırasına oturdu. İş dünyası, belirsizliğin önlerini görememeye yol açtığından yakınarak, karar alamadıklarını kaydediyor. Bir iş insanı durumu değerlendirirken, “Belirsizlik ve öngörememezlik, biz iş insanlarının ellerini kollarını bağlıyor, iş göremez hale getiriyor” dedi. En yoğun eleştiri ise ‘’Dövizdeki oynaklıktan, fiyat alıp vermekteki belirsizlikten, iş yerinde gün boyu karar alamamak’’ oldu.   Üretim için hammadde alacak bir sanayiciye acente ya fiyat veremiyor, ya da sabah verdiği fiyatı, hammadde yoldayken artırdığını söyleyerek ürünü zamlandırıyor. Bir sanayicinin sözünü aynen alıntılamak istiyorum:
“30 yıllık sanayiciliğimde böyle bir kararsızlık ve belirsizlikle karşılaşmadım. Yılın birçok döneminde elim kolum bağlı, karar alamamaktan, bekle-gör noktasında kaldım…” Şikayetlerden bir diğeri de dolardaki oynaklık... Özellikle hammaddeleri ithalata dayalı olan üreticilerden bu şikayeti duydum. TL‘nin değer kaybından çok, istikrarlı bir kur ile karşılaşmamaktan, sürekli oynaklıktan, önlerini görememekten yakınıyorlar. Bu eleştirinin ortak noktasını “Ne fiyat alırken, ne de fiyat verirken, bugünden yarına ne olacağını bilemediğimiz için, sonucun ne olacağını bilemiyoruz. Bir malı satarken, yenisini yerine koyabilmenin maliyeti konusunda kuşku içerisine giriyoruz. İşletme sermayemizin yeni mal alıp üretime imkan vermeyeceğinin korkusu içindeyiz‘’ değerlendirmesi oluşturuyor. İş dünyasının en büyük şikayeti öngörülebilirlikten uzak bir yıl yaşamış olmaktı. İhracata dönük çalışanlar bile kâr oranları alıcılar tarafından ‘’zorla‘’ düşürüldüğünden, onlar bile bu kapsamın dışında değil. Kısacası, ihracat ekonomisi bile belirsizliğe çare olamıyor.        
2021 yılına ‘’güle güle’’ demeye hazırlanırken, iş insanlarından “Şu yılın bitişi, zorluk ve belirsizliği de bitirse” dileğini sıkça duydum. İş ve girişim dünyasının yeni yılda bekledikleri tek şey ‘’öngörmek’’.  

Saygılarımla.